ترخیص شن و کنده های حفاری روی الک لرزان : سیال حفاری باید به گونه ای باشد که وقتی از چاه خارج می شود ، کنده های حفاری و شن ها بتوانند به راحتی از آن جدا شده و روی الک ارزان به بیرون از سیستم گردش سیال هدایت شوند و دوباره به داخل چاه بر نگردند ،  اهمیت بسیار این عمل از آن جهت است که شن بسیار فرساینده بوده و بازگشت دوباره ی آن به سیستم و چاه موجب فرسایش شدید قطعات پمپ ها و اتصالات لوله های حفاری و دیگر ادوات خواهد شد ،به همین دلیل روی شیل شیکر یا الک لرزان دانه های درشت از سیال جدا شده و گل آماده بازگشت به چاه خواهد بود.

دانلود رایگان مجموعه ای از کلیپ های آموزی مهندسی نفت

سیستم چرخش دکل (Rotating Sys. ) . نیروی چرخشی لازم برای چرخاندن مته در انتهای رشته حفاری را تامین می کند. در زیر Traveling Block و معلق (متصل) در Hook ابزار مهمی به نام swivel قرار دارد. Swivel سه کار مهم و اساسی انجام می دهد به این ترتیب که اجازه می دهد رشته حفاری درون خودش در حالی که متصل به Traveling Block می باشد بچرخد و همچنین Mud Hose (لوله حمل گل حفاری) از طریق همین ابزار به رشته حفاری متصل می شود. بدون Swivel گل حفاری را نمی توان به درون چاه پمپ کرد. زیر Swivel یک لوله چهار یا شش وجهی به نام Kelly قرار دارد که درون میز دوار Rotary Table چفت می شود و با چرخش در جهت حرکت عقربه های ساعت میز دوار,Kelly و تمامی لوله های حفاری متصل به خودش و در انتها مته را می چرخاند. زیر Kelly لوله های حفاری به طول 30 فوت و در ادامه نیز لوله های وزنه و در انتها مته قرار می گیرد.

در این کلیپ کم حجم نحوه انتقال چرخش از Kelly به میز دوار و انتقال چرخش به رشته حفاری را مشاهده خواهید کرد.

دانلود کلیپ از فوران چاه که بر اثر عوامل مختلفی به وجود می آید و موجب میشود که سیالا چاه با فشار و ضربه زیاد به سمت بالا بیاید و به دکل حفاذی آسیب وارد کند.

در این انیمیشن شما شاهد  بسیاری از مراحل حفاری از جمله جهت حفاری ، پایین بردن لوله

حفاری ،بالا آمدن لوله ،تعویض مته با توجه به نوع سازند، ورود سیال حفاری(گل حفاری) و

سیمان کاری چاه خواهید بود.

ضمنا آموزش حفاری جهت دار را نیز شامل می شود.

فیلم آموزشی بسیار زیبا از نحوه کار مته حفاری(Bit)

در این فیلم روش چرخش مته در حفاری های چرخشی رو مشاهده می کنید.

دانلود در ادامه مطلب...

حفاری جهت دار

  (Directional Drilling)  

روشها , کاربردها و ابزار

حفاری جهت دار نوعی از حفاری است که در آن مسیر چاه بر اساس نقشه ای معین و از پیش طراحی شده، برای رسیدن به ناحیه هدف (Target Area) از حالت عمودی منحرف می شود. این نوع حفاری زمانی انجام می شود که بنابه دلایلی هدف نهایی از محلی که بر روی زمین شروع به حفاری می کنیم به صورت جانبی دارای فاصله باشد.

چاه های حفاری جهت دار از نظر شعاع جهت دار نمودن:

—      شعاع کوتاه: 5/1 تا 3 درجه جهت دار در یک فوت

—      شعاع متوسط: 8 تا 20 درجه جهت دار در 100 فوت

—      شعاع بلند: 2 تا 6 درجه جهت دار در 100 فوت

سازند هایی که در مناطق نفت خیز جنوب حفاری می شوند به ترتیب از بالا به پایین عبارتند از:

1)سازند بختیاری: این سازند متشکل از کنگلو مرای چرتی و سنگ های سلیسی و ماسه سنگ های دانه درشت سیلیسی است. این سازند در کوهستان های زاگرس قابل مشاهده است ولی در دشت خوزستان از بین رفته است. حفاری در این سازند معمولا با آب و مته های دندانه بلند صورت می گیرد.

2)سازند آغاجاری: این سازند حاوی مارنهای قرمز،ماسه سنگ های آهکی ، مارنهای خاکستری رنگ و گاهی لایه های نازک آهک می باشد که معمولا با آب و به وسیله مته های دندانه بلند  حفار ی می گردد. با وجود بزرگی قطر دهانه چاه در این سازند بیشترین متراژ حفاری نسبت به زمان به دست می آید.

3)سازند میشان:این سازند از مارنهای خاکستری و آهک های مارنی تشکیل شده است.

معمولا سازند های بختیاری،آغاجاری، میشان و بخش هفتم سازند گچساران جزء سازند های کم فشار هستند. بطور کلی آب شیرین و گاهی محلول آب نمک به عنوان گل استفاده می شود و مقدار PHگل برای جلوگیری از خورندگی اکسیژن موجود در آب باید بین 10 تا 11 باشد. از آنجایی که این سازندها کم فشار هستند از گل با وزن حدود 75pcf استفاده می کنند.

4)سازند گچساران: این سازند شامل انیدرید (CaSO₄)، نمک طعام، مارنهای خاکستری و قرمز، طبقات نازکی از آهک و شیل های بیتومین دار می باشد. مشکلات حفاری در این سازند فراوان و گاهی غیر قابل پیش بینی می باشد. این سازند از 7 بخش تشکیل شده است که بالاترین بخش آن بخش هفتم آن است و جزء منطقه کم فشار محسوب می شود.

میدان نفتی مارون

محل مخزن
مخزن مارون در شمال شرقی شهر اهواز، همجوار با میادین کوپال از شمال و آغاجاری از شرق میباشد. بطور کلی این میدان در قسمت شرقی حوضه عظیم فرو افتادگی دزفول قرار دارد.

ابعاد مخزن
میدان مارون به اروند شمال غربی- جنوب شرقی در قسمت غربی تا مرکزی و روند شمال شرقی – جنوب غربی در قسمت انتهای شرقی امتداد یافته و دارای 65 کیلومتر طول و بطور متوسط 7 کیلومتر عرض می باشد. فاصله بین ستیغ مخزن و عمیقترین سطح آب و نفت در سازند آسماری حدود 2000 متر میباشد .
خصوصیات زیر لایه ها در سازند آسماری میدان مارون
زیر لایه 1.00
موقعیت و مشخصات
این زیر لایه قسمت عمده ای از بالای آسماری فوقانی را شامل میشود. روی این زیر لایه بخش یک سازند گچساران (پوش سنگ) قرار دارد و زیر آن زیر لایه 11.00 از بخش قاعده ای آسماری فوقانی قرار دارد.این زیر لایه به عنوان قسمت عمده ای از آسماری فوقانــــــی بــــــا فسیلهـــــــای Borelis Melo - Mean dropsina Iranica مشخص می گردد.
ترکیب سنگ شناسی
قسمت اعظمی از این زیر لایه حدود 70% از جنس دولومیت، آهک دو لومیتی بهمراه تکه هائی از انیدرید میباشد که عمدتاً سنک کربناته آن از نوع ‍Packstone / Grain Stone میباشد. بقیه زیر لایه (30%) از جنس آهک میباشد که عمدتاً Pack Stone و گاهی نیز Wack Stone میباشد. در این زیر لایه گاهی لایه های نازکی از شیل / مارون و ماسه نیز دیده میشوند که لایه های شیلی / مارنی بیشتر در شمال – شمال غربی مخزن و لایه های ماسه ای بیشتر در دماغه شرقی و غربی حضور دارند.
تخلخل
حد تخلخل در این زیر لایه بین 18% - 8% تغییر نشان می دهد . می توان گفت از انتهای غربی به سمت انتهای شرقی درصد تخلخل بهتر میگردد. از طرف دیگر مقدار سنگهای فشرده آهکی در درون این زیر لایه در غرب شمال غربی بیشتر و در شرق – جنوب شرقی کاهش یافته و برعکس درصد لومیتیزاسیون بیشتر می گردد.